ضرب در لغت به معنی زدن و ضربه است؛ به عملی گفته می شود که موجب تورم، کبودی(سرخی_سیاهی)،تغییر رنگ پوست و کوفتگی بر جسم شخص و یا پیچ خوردن مفاصل بدون شکستگی و خون مردگی است و در واقع ملاک تشخیص این صدمه عدم خونریزی است.
جرح در لغت به معنی زخم و زخم زدن است؛که برعکس ضرب با خونریزی همراه است؛صدماتی مثل خراشیدگی،پارگی،بریدگی که گاهاً با شکستگی،سوختگی و یا قطع عضو(دست،پا،گوش،بینی و…) همراه هستند را جرح می گویند.
وارد آوردن هر نوع ضرب و جرحی بر جسم و بدن انسان جرم تلقی شده است، مجازات آن در قانون مجازات اسلامی حبس، دیه و قصاص تعیین شده است
راه های اثبات جرم ضرب و جرح
- اقرار: یعنی خود مرتکب در دادگاه اقرار به جنایت کند که نسبت به فردی مرتکب ضرب و جرح شده است که با یک مرتبه اقرار ثابت می شود و می توان به آن استناد کرد و فرد را مورد مجازات جرم ضرب و جرح قرار داد.
- شهادت شهود(بینه):یعنی دو مرد عادل شهادت بدهند که ارتکاب جرم از سوی متهم را دیده اند.
- علم قاضی:یعنی قاضی با توجه به مستندات بیّنی که وجود دارد به ارتکاب جرم از سوی متهم یقین پیدا کند،بدون اینکه متهم اقرار کند یا شهودی علیه وی شهادت دهند.
برای تنظیم شکوائیه شخص زیان دیده و یا کسی که از طرف وی وکالت دارد می تواند طبق ماده ۶۸ قانون آیین دادرسی کیفری عمل کند و در شکایت خود نام و نام خانوادگی شاکی،موضوع شکایت،زمان و تاریخ وقوع جرم،مشخصات فردی که از او شکایت شده،مطالبه ضرر و زیانی که به شاکی وارد شده،درخواست دیه و ادله های موجود برای اثبات جرم قید شود و شکوائیه را از طریق دفاتر خدمات قضایی ثبت کرد.